Bệnh Newcastle ở gà (bệnh gà rù): biểu hiện, bệnh tích, cách chữa

Bệnh Newcastle ở gà hay có tên gọi khác là bệnh gà rù, bệnh tân thành gà,... Đây là một bệnh truyền nhiễm do virus gây nên với các triệu chứng như phân xanh, khó thở, dáng đi siêu vẹo,... Bệnh lây lan nhanh chóng, nếu không phát hiện kịp thời có thể gây chết 100% gây thiệt hại lớn cho trang trại chăn nuôi. 

Nguyên nhân gây bệnh Newcastle

Nguyên nhân gây bệnh gà rù là do virus Newcastle là một loại RNA virus, thuộc nhóm Paramyxovirus gây nên. Loại virus này có thể gây bệnh ở tất cả các loại gia cầm như vịt, ngan, ngỗng,... và chúng xuất hiện ở các giống gà khác nhau, từ gà nhà, gà công nghiệp, gà chọi, gà đá. 

Newcastle thuộc nhóm Paramyxovirus - nguyên nhân gây bệnh gà rù

Con đường lây truyền

1. Loài vật mắc bệnh

• Gà ở mọi lứa tuổi đều đều có nguy cơ bị nhiễm bệnh
• Gà con mới nở sẽ được bảo hộ nhờ có kháng thể mẹ truyền (gà mẹ được tiêm phòng vaccine đầy đủ)
• Trong tự nhiên các loài chim cũng cảm thụ với bệnh
• Vịt và ngỗng có thể bị nhiễm virus chủng độc lực cao, nhưng gần như không có biểu hiện, triệu chứng của bệnh.

2. Đường lây lan

• Virus xâm nhập vào cơ thể gà thông qua đường tiêu hóa, ngoài ra cũng có thể lây qua đường hô hấp
• Bệnh xảy ra quanh năm nhưng chủ yếu vào vụ đông xuân

3. Cơ chế gây bệnh

• Virus xâm nhập vào cơ thể theo đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp qua niêm mạc hầu họng rồi vào máu gây nhiễm trùng huyết. Sau đó, virus theo máu đi đến các cơ quan tổ chức của cơ thể. Virus tấn công vào các thành, các mạch quản gây ra hiện tượng xuất huyết, hoại tử
• Virus tấn công gây rối loạn tuần hoàn, ảnh hưởng đến trung khu hô hấp, hệ thần kinh trung ương gây các biểu hiện thần kinh, khó thở. 

 BỆNH GUMBORO Ở GÀ

Các dạng thể của bệnh Newcastle trên gà

Newcastle là một căn bệnh có diễn biến phức tạp, chúng có 5 thể bệnh với các đặc điểm khác nhau.

Hình ảnh bệnh Newcastle ở gà

1. Thể virus Newcastle tác động đến đường ruột - Thể Doytle

• Bệnh ở dạng cấp tính, gây chết 100% ở mọi lứa tuổi
• Đầu gà bị sưng, mặt phù, chảy nước mắt, nước mũi
• Gà lên cơn co giật, liệt chân không đi lại được
• Tiêu chảy phân có màu xanh, có nhiều trường hợp đi ngoài ra máu

2. Thể virus Newcastle tác động đến dây thần kinh - Thể Beach

• Bệnh ở dạng cấp tính, gây tỷ lệ tử vong cao lên đến 100%
• Gà lên cơn co giặt, đứng không vững

3. Thể virus Newcastle tác động đến hô hấp - Thể Hitchner

• Bệnh nhiễm ở mức độ nhẹ
• Ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của gà
• Tỷ lệ chết thấp

4. Thể Baudette

• Bệnh xuất hiện trên những đàn gà nhỏ
• Gà con có biểu hiện co giật, đứng không vững
• Ở thể này tỷ lệ chết thường thấp hơn so với các thể khác

5. Thể đường ruột không có triệu chứng

• Bệnh có biểu hiện không rõ ràng
• Những chủng virus nhóm lentogen gây bệnh thể này thường được dùng để điều chế vaccine

>>> THAM KHẢO NGAY: CƠ CHẾ GÂY BỆNH MAREK Ở GÀ

Biểu hiện của bệnh Newcastle ở gà

Thời gian ủ bệnh Newcastle từ 3 -5 ngày, cá biệt chỉ 2 ngày nhưng cũng có trường hợp dài hơn một tuần.

Bệnh tiến triển theo 3 thể chính: thế quá cấp tính, thể cấp tính, thể mạn tính. 

Thể quá cấp tính chỉ xuất hiện ở đầu ổ dịch, bệnh tiến triển nhanh, gà chết chỉ trong vài giờ.

1. Thể quá cấp tính

• Gà ủ rũ, xù lông
• Lây lan mạnh, tỷ lệ chết 100% sau vài giờ bị nhiễm bệnh
• Ho, thở gấp, phân lẫn máu, đầu nghẹo sang một bên
• Sưng phù đầu, mào tích tím tái
• Có triệu chứng thần kinh, đi đứng không vững, mổ không trúng thức ăn
• Giảm đẻ, vỏ trứng mềm
• Bệnh tích chủ yếu tập trung ở đường tiêu hóa
• Xuất huyết dọc ống tiêu hóa: thực quản, dạ dày, ruột, hạch màng treo ruột và lỗ huyệt
• Niêm mạc khí quản và mũi có dịch rỉ viêm cata, xuất huyết lấm chấm
• Teo trứng, buồng trứng sung huyết
• Não xuất huyết
• Gà sốt cao 42,5 - 43^oC

2. Thể cấp tính

• Dịch bùng phát đột ngột, tốc độ lây lan nhanh
• Tỷ lệ đẻ giảm, giảm ăn, chất lượng trứng giảm
• Có triệu chứng thần kinh, nghẹo đầu, đi lòng vòng, co giật, không mổ trúng thức ăn
• Gà sốt cao 42,5 - 43^oC
• Tiêu chảy phân xanh, ho, tỷ lệ chết cao lên đến 100%

3. Thể mạn tính

• Xuất hiện ở cuối ổ dịch với các triệu chứng do rối loạn thần kinh. Trước đây chưa có thuốc đặc trị phải sử dụng vaccine tiêm vào đàn gà những con còn sống sót cũng có biểu hiện tương tự.
• Do bị tổn thương tiểu não nên gà bị bệnh có những hành vi bất thường, gà chết do đói, mổ không trúng thức ăn
• Đối với gà đẻ, tỷ lệ đẻ giảm
• Bệnh kéo dài vài ngày hoặc vài tuần

Các biểu hiện của bệnh Newcastle ở gà

Gà bị chảy nước mắt, ủ rũ khi bị bệnh Newcastle

>>> ĐỌC NGAY: BỆNH CRD Ở GÀ - BỆNH HEN GÀ

Bệnh tích của gà bị mắc bệnh niu cát xơn

Khi mổ khám gà mắc bệnh Newcastle có nhiều bệnh tích điển hình.Trường hợp gà mắc bệnh ở thể quá cấp tính bệnh tích không rõ ràng, chỉ thấy những xuất huyết ở ngoại tâm mạc, niêm mạc đường hô hấp.

- Ở thể cấp tính xác chết của gà gầy; mào, yếm tím bầm.

• Xoang mũi và miệng chứa nhiều dịch nhớt đục.
• Niêm mạc miệng, hầu, họng, khí quản xuất huyết, viêm và phủ màng giả fibrin

- Bệnh tích điển hình tập trung ở đường tiêu hóa:

• Niêm mạc dạ dày tuyến xuất huyết tại đỉnh của lỗ tuyến tiêu hóa. Nhiều trường hợp bệnh nặng hiện tượng xuất huyết thành dải ở trên và dưới của dạ dày tuyến.
• Dạ dày cơ dưới lớp sừng keratin cũng bị xuất huyết.

- Niêm mạc ruột non xuất huyết, viêm cata trong giai đoạn đầu. Giai đoạn sau các hạch lympho ở ngã ba manh tràng bị viêm loét thậm chí loét hình cúc áo.

- Gan chỉ có một số điểm hoại tử màu vàng nhạt.

- Dịch hoàn, buồng trứng bị xuất huyết thành từng vệt, từng đám.

- Xuất huyết ở màng thanh dịch như bao tìm, xoang ngực, bề mặt xương ức.

- Não viêm xuất huyết.

Bệnh tích của gà bị mắc bệnh niu cát xơn

Chẩn đoán bệnh gà rù - Newcastle

Chẩn đoán phát hiện bệnh gà rù là bước quan trọng giúp người nuôi xác định rõ bệnh để có biện pháp phòng trị hiệu quả. Chúng ta có thể chẩn đoán bằng các cách sau:

• Dựa vào triệu chứng lâm sàng và bệnh tích đặc trưng.
• Phản ứng huyết thanh học: Phản ứng HA, HI và phản ứng trung hòa.
• Phản ứng kháng thể huỳnh quang cho kết quả nhanh nhất.
• Sử dụng phương pháp PCR với máy POCKIT iiPCR chẩn đoán trong vòng 1-2 giờ để thu được kết quả chính xác nhất.

Bộ Pockit chẩn đoán bệnh thú y cho kết quả chính xác nhất

=> Chi tiết sản phẩm xem => TẠI ĐÂY

Phòng bệnh Newcastle ở gà

Bệnh Newcastle có khả năng lây lan nhanh chóng nên việc phòng bệnh cần được người nuôi thực hiện để đảm bảo đàn gà luôn khỏe mạnh bằng các biện pháp giữ gìn vệ sinh môi trường và tiêm phòng vaccine, bổ sung thuốc bổ nhằm tăng sức đề kháng cho vật nuôi.

1. Vệ sinh trang trại

• Định kỳ vệ sinh, khử trùng, sát trùng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi bằng vôi bột hoặc các loại thuốc sát trùng chuyên dụng.
• Nên trộn chất độn chuồng cùng với men vi sinh công dụng hút ẩm, giảm khí độc thải ra từ quá trình phân hủy phân gà và ức chế mầm bệnh.
• Thường xuyên cọ rửa máng ăn, máng uống chuyên cho gà.
• Kiểm soát ra vào chặt chẽ của trang trại, ngăn gia cầm tiếp xúc với mầm bệnh.
• Nhập gà về cách ly 10 ngày trước để theo dõi

2. Phòng bệnh bằng vaccine Newcastle

Tiêm phòng vaccine cho gà đầy đủ để đàn gà được bảo hộ tốt nhất.

• Vaccine vô hoạt ít sử dụng do khả năng sản sinh miễn dịch kém.
• Hiện nay vaccine nhược độc được sử dụng phổ biến ở nước ta để phòng bệnh Newcastle cho gà vì dễ dàng sử dụng (cho uống, nhỏ mắt, nhỏ mũi), khả năng bảo hộ đàn gà tốt.

Việc phòng bệnh Newcastle cho gà bằng vaccine được thực hiện rất sớm (từ 5-10 ngày tuổi tùy thuộc từng loại vaccine) do khoảng thời gian này kháng thể mẹ truyền cho gà con bắt đầu giảm, gà con mất dần sự bảo hộ khỏi bệnh Newcastle. 10-14 ngày sau nhắc lại vaccine cho gà để nâng cao hiệu quả phòng bệnh.

=> Lưu ý: Chỉ tiêm phòng cho những con gà khỏe mạnh

Hình ảnh minh họa tiêm phòng vacxin Newcastle

3. Thuốc bổ trợ cho gà

Trong quá trình nuôi gà để giảm thiểu thiệt hại của các yếu tố stress của môi trường cũng như giúp gà lớn nhanh, giảm tỷ lệ FCR ta cần bổ sung các loại thuốc bổ cho gà. Các loại thuốc bổ thường sử dụng: Vitamin C, A, D, E, K, thuốc bổ thận Lesthionin, điện giải Bcomplex,..

Cách trị bệnh gà rù bằng tỏi

Cách trị bệnh gà rù (Newcastle)

Trước đây khi chưa có thuốc đặc trị bệnh Newcastle nên phải tiêm vaccine và đàn gà đang mắc bệnh.

Cách điều trị này hiệu quả không cao với tỷ lệ chết có thể lên đến 50 - 70% đàn gà. Những con gà không chết vì bệnh Newcastle có di chứng thần kinh mổ không trúng thức ăn và cuối cùng là chết vì đói. Những con không chết chậm lớn mặc dù tiêu tốn nhiều thức ăn và thuốc bổ.

Hiện nay đã có thuốc đặc trị bệnh Newcastle với tỷ lệ chết từ 5 - 20% đàn gà (phụ thuộc và thời gian phát hiện bệnh để can thiệp).

Khi phát hiện đàn gà mắc bệnh Newcastle, sử dụng ngay kháng thể Newcastle để điều trị. Trong vòng 24 - 48h sau khi sử dụng kháng thể Newcastle gà sẽ không còn chết bởi bệnh Newcastle. Chính vì vậy việc chẩn đoán nhanh chính xác gà mắc bệnh gì là hết sức quan trọng, khi để lâu gà sẽ chết nhiều hơn, thiệt hại lớn hơn.

Bệnh Newcastle ở gà là căn bệnh phổ biến và thường gặp ở nhiều trại nuôi. Phát hiện bệnh càng sớm càng nâng cao hiệu quả điều trị bệnh. Do đó, để giảm thiểu thiệt hại và tỷ lệ tử vong thì các chủ trang trại cần thực hiện nghiêm ngặt quy trình phòng bệnh, tiêm phòng đầy đủ, định kỳ xét nghiệm chẩn đoán bệnh trên gà để chủ động điều trị. 

THAM KHẢO THÊM: 

• CÁC BỆNH THƯỜNG GẶP Ở GÀ

Tìm kiếm liên quan:

- bệnh dịch tả gà

- bệnh tụ huyết trùng ở gà